Analizë Kritike e Buxhetit 2025 të Qeverisë Rama sipas prespektivës dhe mendimit ekonomik të LRE

Shqipëria ka përjetuar një sërë sfidash ekonomike gjatë dekadës së fundit, duke përfshirë pasojat e tërmetit të vitit 2019, pandeminë COVID-19 dhe krizën globale të çmimeve.

Në këtë kontekst, Qeveria Rama ka paraqitur e miratuar dhjetorin e shkuar Buxhetin për vitin 2025, i cili u tha se synon të adresojë këto sfida dhe të nxisë rritjen ekonomike.

Megjithatë, nga një perspektiva e mendimit politik dhe ekonomik të LRE, është thelbësore të analizojmë nëse politikat e propozuara janë në përputhje me parimet e tregut të lirë, kufizimit të rolit të shtetit dhe promovimit të iniciativës private.

Analizë e Buxhetit 2025

Sipas të dhënave të publikuara nga Ministria e Financave, Buxheti 2025 parashikon një rritje të shpenzimeve publike në fusha të ndryshme, duke përfshirë investimet publike dhe shpenzimet sociale.

Ndërkohë, të dhënat nga Instituti i Statistikave (INSTAT) tregojnë se Produkti i Brendshëm Bruto (PBB) në tremujorin e tretë të vitit 2024 ka shënuar një rritje prej 4.09% në terma realë, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Kjo rritje ekonomike është inkurajuese, por mbetet për t’u parë nëse është e qëndrueshme në afatgjatë.

Kritika nga Perspektiva e LRE:

1. Rritja e Shpenzimeve Publike: Një nga parimet themelore të ekonomisë sipas “mendimit të djathtë” është kufizimi i rolit të shtetit në ekonomi.

Rritja e shpenzimeve publike mund të çojë në një deficit buxhetor më të lartë dhe, potencialisht, në rritjen e borxhit publik. Sipas të dhënave të Bankës Botërore, Shqipëria ka një histori të borxhit publik të lartë, dhe rritja e mëtejshme e shpenzimeve mund të përkeqësojë këtë situatë.

2. Mungesa e Reformave Strukturore: Pavarësisht rritjes ekonomike të raportuar, mungesa e reformave strukturore të thella mund të pengojë zhvillimin afatgjatë. Ekonomistët e LRE argumentojnë se reformat në drejtim të liberalizimit të tregut, privatizimit dhe reduktimit të burokracisë janë thelbësore për një ekonomi të shëndetshme.

3. Varësia nga Investimet Publike: Ndërsa investimet publike mund të jenë të nevojshme në disa raste, një varësi e tepruar nga to mund të shtrembërojë tregun dhe të pengojë iniciativën private. Politikat e djathta theksojnë rëndësinë e krijimit të një mjedisi të favorshëm për bizneset private, në vend që shteti të jetë lojtari kryesor në ekonomi.

Rekomandime

• Reduktimi i Shpenzimeve Publike: Qeveria duhet të fokusohet në eficiencën e shpenzimeve dhe të reduktojë programet jo thelbësore. Kjo do të ndihmojë në uljen e deficitit buxhetor dhe stabilizimin e borxhit publik.

• Nxitja e Sektorit Privat: Krijimi i politikave që lehtësojnë barrën fiskale dhe rregullatore për bizneset do të inkurajojë investimet private dhe do të nxisë rritjen ekonomike të qëndrueshme.

• Reforma në Administratën Publike: Reduktimi i burokracisë dhe përmirësimi i eficiencës së administratës publike janë thelbësore për të krijuar një mjedis më të favorshëm për zhvillimin ekonomik.

Ndërsa Qeveria Rama ka nisur vitin 2025 me një buxhet që synon të adresojë sfidat aktuale ekonomike, sipas perspektivës së djathtë të LRE, ekzistojnë shqetësime serioze lidhur me rritjen e shpenzimeve publike dhe mungesën e reformave strukturore.

Për të siguruar një rritje ekonomike të qëndrueshme dhe për të përmirësuar mirëqenien e qytetarëve, është thelbësore që politikat ekonomike të fokusohen në kufizimin e rolit të shtetit, promovimin e iniciativës private dhe krijimin e një mjedisi të favorshëm për bizneset.

LRE - Lëvizja e Re